Od czego powinno się zacząć, składając wniosek dotyczący orzeczenia o niepełnosprawności? Gdy słyszymy ‘’osoba z niepełnosprawnością’’, od razu kojarzy nam się ktoś bez nogi, ręki czy też osoba, która posiada problemy natury psychicznej. Okazuję się, że wcale nie musi tak być, a samo orzeczenie o niepełnosprawności nie jest tylko ‘’papierkiem’’.
Określa różne przywileje, ulgi, uprawnienia oraz wskazuje na ile osoba niepełnosprawna potrzebuję pomocy czy też opieki drugiej osoby. Ten ‘’papierek’’ wiele może, ale są pewne zasady, aby uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności.
Proces, jaki dana osoba musi przejść, jest złożony. Czy trudny? Myślę, że ten artykuł odpowie na to pytanie. Wyjaśnię zaraz jaki to dokładnie proces, ale zacznijmy od definicji.
Co to jest orzeczenie o niepełnosprawności?
Orzeczenie jest formalnym dokumentem, który uznaje się osobę jako tą, która posiada niepełnosprawność. Orzeczenie można przyznać osobie, której z pozoru nic nie dolega. Orzeczenie o niepełnosprawności nie tylko wydaje się osobom z widoczną niepełnosprawnością, ale też tym, które są po przebytych chorobach (m.in. nowotworowych, zapaleniu wątroby, przewlekłych chorobach jelit czy też cukrzycy). W orzeczeniu o niepełnosprawności nadany jest stopień, symbol jak i formy ulg oraz uprawnień. Dzieci do 16-tego roku życia określa się na orzeczeniu samym symbolem czy też symbolami, a osoby po 16-tym roku życia mają dopisany stopień.
Jakie są stopnie niepełnosprawności?
Stopnie są zależne od sprawności i funkcjonalności danej osoby. Określa je lekarz na komisji i taki stopień jest widoczny na orzeczeniu. Od jego stopnia zależy forma pomocy i ulg, które przysługują z tytułu nadania orzeczenia o niepełnosprawności.
Stopień znaczny
Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej. Wymaga ona stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Różnorako ocenia się osobę z tym stopniem. Może to być ocena w codziennych czynnościach takich jak: mycie się, ubieranie, utrzymanie higieny i tym podobne, czyli sprawność fizyczną.
Inaczej też ocenia się osoby z niepełnosprawnością intelektualną, która jest w stanie obsłużyć wyżej wymienione czynności, ale nie poradzi sobie w kontaktach z ludźmi czy załatwianiem spraw życia codziennego.
Taka osoba może podjąć pracę, dostosowując jej stanowisko pracy zgodnie z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Stopień umiarkowany
Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej, albo częściowej pomocy innych. Osobę niepełnosprawną z tym stopniem nie wyklucza się z możliwości zatrudnienia u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadku uzyskania pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej.
Stopień lekki
Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych. Te ograniczenia można wyeliminować w jakimś stopniu przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.
Spotyka się również orzeczenia wydane przed 1 stycznia 1998 r., które określają stopień niepełnosprawności jako:
– I grupa inwalidzka (znaczny)
– II grupa inwalidzka (umiarkowany)
– III grupa inwalidzka (lekki).
Symbole niepełnosprawności
W orzeczeniu o niepełnosprawności napotkamy mało znaczące dla niektórych litery i liczby. To są właśnie symbole.
Symbol określa jednostkę chorobową czy też schorzenie. Są one często nazywane pierwszą literą danej choroby, czyli np. U – upośledzenie, O – oczne, ale nie wszystkie.
Symbol ‘’S’’ określa choroby układu oddechowego i układu krążenia. Symbol ‘’I’’ określa choroby ‘’inne’’, które nie zaliczają się do podanych symboli jak np. zeszpecenie, które wynikło w wyniku wypadku czy też oparzenia.
Jakie są dokładne symbole? Najważniejsze z nich to:
- 01-U – upośledzenie umysłowe;
- 02-P – choroby psychiczne;
- 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
- 04-O – choroby narządu wzroku;
- 05-R – upośledzenie narządu ruchu;
- 06-E – epilepsja;
- 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
- 08-T – choroby układu pokarmowego;
- 09-M – choroby układu moczowo – płciowego;
- 10-N – choroby neurologiczne;
- 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
- 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.
Kto wydaje orzeczenie o niepełnosprawności?
Orzeczenie o niepełnosprawności może wydać pierwsza instancja, czyli Powiatowy/Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, a druga instancja to Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
Oba te zespoły orzekają trzy stopnie niepełnosprawności:
– orzeczenie o stopniu znacznym,
– orzeczenie o stopniu umiarkowanym,
– orzeczenie o stopniu lekkim.
Może to zrobić również Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) poprzez orzecznika komisji, który orzeka:
– całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji (znaczny),
– całkowitą niezdolność do pracy (umiarkowany),
– częściową niezdolność do pracy (lekki).
Jak złożyć wniosek, aby uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności?
Złożenie takiego wniosku to nic trudnego, a jeśli potrzebujesz pomocy, to poproś o nią – dzwoniąc na infolinię przynależnego do Twojego regionu ośrodka orzekającego. Ja nie spotkałam się z odmową tej pomocy, ale za każdym razem dostawałam rzetelne wskazówki.
Może zdarzyć się tak, że zabraknie jakiegoś dokumentu. Nic się nie dzieje! Osoba przyjmująca Twój wniosek na pewno da Ci określony czas na uzupełnienie braków formalnych. Mnie się to zdarzyło składając ten wniosek po raz kolejny 🙂
Przejdźmy do tego, co należy zrobić, aby uzyskać orzeczenie:
- Pobierz wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności. Wniosek możesz pobrać w instytucji orzecznictwa, do której należy Twoja miejscowość.
- Przygotuj wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności.
Wypełnij według instrukcji. Dobrze wypełniony wniosek nie wydłuży czasu oczekiwania na wyznaczenie terminu komisji.
- Zbierz wszystkie dokumenty. Co ważne, skompletuj wszystkie dokumenty dotyczące leczenia m.in. wypisy ze szpitali czy dokumentacja medyczna z poradni.
- Dołącz do wniosku dokumenty medyczne. Pamiętaj, że na kserokopii musi widnieć napis ‘’zgodność z oryginałem’’, aby zostały dokumenty przyjęte przez osobę, która będzie je sprawdzać przy składaniu wniosku.
- Zanieś cały komplet do instytucji. Polecam sprawdzić wcześniej godziny, w których przyjmowani są petenci. Niektóre ośrodki nie przyjmują petentów, jeśli odbywają się komisje orzekające.
- Czekaj na termin komisji. Informacje o terminie dostaniesz listownie.
Do kiedy ważne jest orzeczenie o niepełnosprawności?
Orzeczenie jest wystawiane na różny okres. O tym decyduje lekarz orzecznik. Najczęściej na początek orzeczenia są wystawione na rok, 2 lub 5 lat. Możliwe jest, że orzecznik przyzna je na stałe. Są choroby i schorzenia, które są rehabilitowane i nie są to uszkodzenia stałe i to one najczęściej mają okresowe terminy na orzeczeniu. W przypadku osób, które nie da się zrehabilitować jak np. amputacja którejś z kończyn prawdopodobnie dostaną orzeczenie o niepełnosprawności na stałe.
Najważniejsze informacje dotyczące orzeczenia o niepełnosprawności – podsumowanie
Orzeczenie o niepełnosprawności jest dokumentem określającym stopień, symbol i zakres pomocy oraz ulg, które przysługuje Ci z racji jego nadania.
Może być ono Twoją pomocą w codziennym życiu, kiedy będziesz poszukiwał pracy czy też będziesz potrzebował wsparcia w postaci dofinansowania rehabilitacji czy sprzętu medycznego.
Pamiętaj o tym, że w przypadku każdego stopnia orzeczenia o niepełnosprawności lekarz medycyny pracy musi wyrazić zgodę na pracę osoby na danym stanowisku. Lekarz decyduje czy niepełnosprawność nie przeszkadza w podjęciu pracy o danych czynnikach niebezpiecznych według skierowania, na podstawie którego kieruję się pracownika z niepełnosprawnością.
Złożenie wniosku nie jest skomplikowanym procesem, najczęściej największą trudnością sprawia zebranie potrzebnych dokumentów medycznych. Najczęściej pierwsze złożenie wniosku wydaje się trudne i może stanowić wyzwanie, ale z każdym kolejnym razem będzie łatwiej. Po pierwszym nadaniu orzeczenia o niepełnosprawności na kolejne komisje donosi się tylko brakującą dokumentację medyczną.
Jeśli ten artykuł nie rozwiał Twoich wątpliwości dotyczących składania wniosku o orzeczenie o niepełnosprawności, to zachęcam Cię do skorzystania z naszego wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.
Cześć, mam na Imię Aneta Skrzypek. W AOZ pracuję jako Specjalista ds. rekrutacji i promocji.
Oprócz kontaktu z ludźmi w rekrutacji lubię zaszyć się w biurze i co nieco napisać, czym chętnie dzielę się na naszym blogu.
Jestem osobą z niepełnosprawnością wzrokową, straciłam oko w wypadku, więc temat niepełnosprawności jest mi bliski i to jemu poświęcę najwięcej uwagi.